มอเตอร์ไซค์มีการพัฒนาเรื่องระบบเบรคมากันอย่างไม่หยุดยั้ง เพื่อสร้างจุดขาย และความปลอดภับให้กับผู้ขับขี่ แต่หลักการสำคัญของการเบรครถนั้นคือ การกะระยะเบรคที่เหมาะสมความถนัดในการเบรคของแต่ละคน ซึ่งล้วนแต่ไม่เหมือนกัน การใช้เบรคหน้า และเบรคหลังของแต่ละคนก็จะไม่เหมือนกัน แต่จากการหาข้อมูลจะมีผู้รู้หลายท่านให้ข้อมูล และหลักการของการใช้เบรค ทั้งเบรคหน้า และเบรคหลังไว้อย่างน่าสนใจว่า

ระบบเบรค ก็หมายถึง ระบบดรัมเบรค หรือดิสก์เบรค ส่วนการใช้เบรคนั้นเป็นเทคนิคในการควบคุมรถให้หยุด โดยทั้วๆ ไป จะแบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้

   เบรคหน้า (Front Brake) เป็นเบรคที่ให้ประสิทธิภาพในการหยุดรถดีที่สุด แต่จะทำให้รถเสียความสมดุลในการทรงตัวมากที่สุด เนื่องจากเมื่อกดเบรคหน้า น้ำหนักเกือบทั้งหมดของรถจะถูกเหวี่ยงมาด้านหน้าผ่านโช้คลงไปสู่ล้อหน้า (เป็นที่มาของคำว่า “เบรคหัวทิ่ม”) เบรคหน้าจึงเป็นการลดความเร็วของรถทั้งคันอย่างแท้จริง เพราะมันมารวมอยู่ที่ล้อหน้าเกือบทั้งหมด แต่ด้วยน้ำหนักดังกล่าวนี้เองทำให้ช่วงหน้าหนักเป็นผลให้รถเลี้ยวยากตามไปด้วย

   เบรคหลัง (Rear Brake) จะให้ประสิทธิภาพในการเบรคน้อยกว่า แต่รถมีความสมดุลมากกว่า เนื่องจากเมื่อกดเบรคหลังจะมีน้ำหนักบางส่วนกดลงมาที่ล้อหลัง แต่ส่วนใหญ่จะยังคงถูกเหวี่ยงไปยังด้านหน้าของรถตามแรงโมเมนตัม ณ จุดนี้จึงเป็นการลดความเร็วเพียงบางส่วนของทั้งหมด เพราะความเร็วส่วนที่เหลือได้ถ่ายไปยังด้านหน้ารถ (ฉะนั้นถึงแม้เบรคจนล้อหลังล็อค รถก็ยังคงวิ่งต่อไปได้ด้วยล้อหน้า) ทำให้ใช้ระยะทางในการเบรคมากกว่า แต่นี่เองทำให้น้ำหนักของรถกระจายไปยังล้อหน้า-หลังอย่างสมดุลเป็นผลให้ควบคุมรถในขณะเบรคได้ง่าย

เอ็นจิ้นเบรค  เป็นการเบรครถด้วยการลดความเร็วของเครื่องยนต์  เป็นการใช้ระบบเกียร์เข้ามาช่วยโดยการหน่วงความเร็วของรถให้ต่ำลง หรือไม่ให้ความเร็วสูงเกิน เป็นการลดจากเกียร์สูงลงสู่เกียร์ต่ำ โดยไม่กดคันเร่ง ในรถเกียร์ธรรมดาเป็นการเปลี่ยนลงเกียร์ต่ำกว่าเดิม แล้วถอนคลัทช์โดยไม่บิดคันเร่ง เอ็นจิ่นเบรกส่วนใหญ่เรามักจะใช้ในทางโค้งลาดชัน แต่หากเป็นทางราบก็อาจจะได้ผลบ้างเล็กน้อย แต่ก็ต้องเป็นการลดเกียร์แบบทีละสเต็ป อย่างไรก็ตาม “เอ็นจิ้นเบรค” ก็มีทั้งผลดีและผลเสียเช่นกัน เพราะหากเราลดเกียร์ต่ำที่ความเร็วสูงเกินไปในขณะที่เครื่องยนต์รอบจัดอัตราทดเกียร์สูง เครื่องยนต์ก็อาจหมุนรอบจัดจนถึงขั้นพังเสียหายได้ 

คนส่วนใหญ่มักนิยมใช้เบรคหลังก่อนเบรกหน้าเพราะว่าสามารถควบคุมรถได้ง่ายกว่า ก็จะทำให้เบรคหลังหมดเร็วกว่าเบรคหน้า แล้วการใช้งานเบรกที่เหมาะสมจริง ๆ ควรเป็นอย่างไร

วิธีการเบรคที่ถูกต้องจะใช้เบรกหน้า และหลังเป็นหลัก

จากคุณสมบัติของเบรคที่กล่าวมาข้างต้น เราจึงสามารถสรุปได้ว่า การเบรคที่ดีควรให้น้ำหนักการกดเบรคหน้าประมาณ 70-80% และหลังประมาณ 20-30% และถ้าจะให้ดียิ่งขึ้นควรกดเบรคหลังก่อนเล็กน้อยเพื่อการกระจายน้ำหนักและประสิทธิภาพการเบรคที่ดีกว่า แต่ถ้าทำไม่ได้ก็ให้กดพร้อมกันเลย

ทำไมต้องกดเบรคหลังก่อน?

ถ้าเรากดเบรคหน้าก่อน น้ำหนักส่วนใหญ่จะถูกเหวี่ยงมาที่ล้อหน้า (มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับน้ำหนักการกดเบรค) ฉะนั้นที่ล้อหลังก็จะไม่มีน้ำหนักกดอยู่หรือมีก็เพียงเล็กน้อย ทำให้หน้าสัมผัสยางกับพื้นถนนมีน้อย ดังนั้นเมื่อเรากดเบรคหลังในจังหวะต่อมาจึงแทบไม่ได้ช่วยลดความเร็วของรถแต่อย่างใด ซึ่งในกรณีนี้ไม่ต่างอะไรกับการใช้เบรคหน้าเพียงอย่างเดียว แต่ถ้าเรากดเบรคหลังก่อน น้ำหนักบางส่วนจะกดไปยังล้อหลังทำให้การเบรคนี้ช่วยชะลอความเร็วได้ในระดับหนึ่งก่อนที่น้ำหนักดังกล่าวจะถูกส่งไปด้านหน้ารถตามโมเมนตัม ซึ่งเมื่อกดเบรคหน้าในจังหวะต่อมาหลังจากความเร็วได้ลดลงมาบ้างแล้ว ทำให้ระยะเบรคที่ได้สั้นกว่าการเบรคหน้าเพียงอย่างเดียว อีกทั้งการทรงตัวของรถก็ดีกว่าเพราะมีน้ำหนักกดอยู่ทั้ง 2 ล้อ

จากการทดลองเบรคที่ความเร็ว 60 กม./ชม. ได้ผลการทดลองดังนี้

• ใช้เบรคหลังอย่างเดียว ใช้ระยะเบรก 35 เมตร
• เบรคหน้าอย่างเดียว ใช้ระยะเบรก 24 เมตร
• เบรคพร้อมกัน ใช้ระยะเบรก 18 เมตร

ฉะนั้น การใช้เบรกพร้อมกันจะให้ผลดีที่สุด แต่คงต้องค่อย ๆ ปรับค่อยฝึกสำหรับบางคนที่คุ้นชินการใช้เบรกหน้าเป็นประจำ หรือใช้เบรคหลังอย่างเดียว เพื่อประหยัดผ้าเบรคหลัง

ขอบคุณข้อมูลประกอบ http://bigbikelover.com/

http://www.cycle-road.com